Θέατρο - Τραύμα - Θεραπεία

 Η πανδημία με τον Covid 19 σφραγίζει την εποχή μας, επηρεάζει τις συμπεριφορές, αλλάζει τις ζωές μας και κατέδειξε πόσο ευάλωτοι είμαστε σαν άνθρωποι στο απρόβλεπτο αλλά και πόσο μπορούμε να δυναμώσουμε μέσα από τα ελλείματα και τις αδυναμίες μας. Οι επιπτώσεις στις παραστατικές τέχνες είναι πλέον ψηλαφητές. Το τραύμα του εγκλεισμού και της απαγόρευσης στις δημόσιες δράσεις είναι βαθύ σε καλλιτέχνες και εργαζόμενους στο χώρο του θεάματος. Ήδη από την Άνοιξη η βιομηχανία του θεάτρου είναι σε κρίση, αφού παραστάσεις και φεστιβάλ σε όλο τον κόσμο ακυρώθηκαν ή αναβλήθηκαν για ένα απροσδιόριστο μέλλον. Το μεγάλο ερώτημα είναι πώς θα λειτουργήσει το θέατρο όταν οφείλουμε να μείνουμε μακριά ο ένας από τον άλλον, όταν πλέον δεν αναπνέουμε τον ίδιο αέρα, δεν βιώνουμε την ίδια θερμοκρασία του χώρου, δεν διαχέεται αμφίδρομα η ενέργεια και όταν καταλήγουμε να λέμε «ζωντανή» μια απευθείας μετάδοση ενώ στερούμαστε τη σωματική συνεύρεση. Στη συζήτηση τίθεται το ζήτημα νέων μορφών, αλλά και ανεύρεσης αρχιτεκτονικών λύσεων, όπως υπαίθριοι σκηνικοί χώροι, που παραπέμπουν στο αρχαιοελληνικό δοκιμασμένο μοντέλο του ανοιχτού θεατρικού κτίσματος, το ενσωματωμένο στο φυσικό περιβάλλον που συνδέεται και με την ίαση ασθενειών.

Εύλογα ερωτήματα προκαλεί η πανδημία για τη σχέση θεατρικής τἐχνης με την ιατρική. Ήδη από την αρχαιότητα τα Ασκληπιεία έπαιζαν σπουδαίο ρόλο στη θεραπευτική πράξη. Άραγε, σήμερα το θέατρο και η λογική της παράστασης μπορούν να λειτουργήσουν παρεμβατικά στην θεραπευτική πρακτική; Ποιες είναι οι οφειλές της ψυχανάλυσης στο δράμα;

Οι ίδιοι οι καλλιτέχνες μέσα από τους πολλαπλούς ρόλους τους αισθάνονται τη θεραπευτική ευεργεσία της τέχνης που επιτελούν; Άλλα ερωτήματα σχετίζονται με τη λειτουργία του θεάτρου και του δράματος εκτός των συμβατικών χώρων, σε άλλους τόπους, όπως νοσοκομεία, δομές φιλοξενίας προσφύγων, σχολεία. Μήπως το μυστήριο του θεάτρου βρίσκει αναπάντεχες εναλλακτικές διαδρομές για να λειτουργήσει θεραπευτικά σε σώμα και ψυχή; Και με την καραντίνα που συνεχίζεται τί συνέπειες μπορεί να έχει ο εγκλεισμός στις θεραπευτικές δυνατότητες του δράματος;

Με αφετηρία την κοινή εμπειρία του τραύματος και τη συλλογική αίσθηση ότι το θέατρο ενώνει σώματα-συναισθήματα, ενώ ταυτόχρονα συνδέει τα διεστώτα, αποχαιρετούμε το 2020 με την έναρξη ενός κύκλου διαδικτυακών συνομιλιών με γενικό θέμα «Θέατρο-Τραύμα-Θεραπεία», μια πρωτοβουλία του Τμήματος Θεατρικών Σπουδών του ΕΚΠΑ. Πρόκειται για μια εξερεύνηση του ιαματικού χαρακτήρα των επιτελεστικών τεχνών από την αρχαιότητα έως τις μέρες μας.

Οι συναντήσεις προγραμματίζονται να πραγματοποιούνται Κυριακές στις 12.00. Στο πρόγραμμα μεταξύ άλλων συμμετέχουν: Μιχαέλα Αντωνίου, Ντένια Αθανασοπούλου-Κυπρίου, Κυριάκος Βλασσόπουλος, Στεφανία Γουλιώτη, Ιφιγένεια Γρίβα, Άθως Δανέλλης, Μάνος Καρατζογιάννης, Γιώργος Κόρδης, Ηλίας Κουνέλας, π. Αλέξανδρος Καριώτογλου, Χρυσή Καριώτογλου, Βίκυ Κατσίκα, Στέλιος Κρασανάκης, Όλια Λαζαρίδου, Βασίλειος Λαμπρινουδάκης, Χριστίνα Μιχαλοπούλου, Περικλής Μουστάκης, Γιώργος Μπανιώκος, Στρατής Πανούριος, Άγγελος Παπαδημητρίου, Ρούλα Πατεράκη, Μάνος Στεφανίδης, Αγνή Στρουμπούλη, Δημήτρης Τάρλοου, Μιράντα Τερζοπούλου, Νίκος Τζαβάρας, Μάρθα Φριντζήλα, Λυδία Φωτοπούλου, Μάριος Χατζηπροκοπίου. Το αναλυτικό πρόγραμμα θα ανακοινωθεί τον Ιανουάριο.

Στην πρώτη εισαγωγική συνομιλία με θέμα «Θέατρο, δράμα και ίαση» συμμετέχουν: Ηλίας Κουνέλας, Στέλιος Κρασανάκης, Γιώργος Πεφάνης, Βάλτερ Πούχνερ. Μαζί μας θα είναι και ο κοσμήτορας της Φιλοσοφικής Σχολής Αχιλλέας Χαλδαιάκης.Κ

Κυριακή 27 Δεκεμβρίου ώρα 12.00

Οι διαδικτυακές αυτές συναντήσεις θα γίνουν ζωντανά μέσα από την ψηφιακή πλατφόρμα Zoom και θα μεταδοθούν μέσω των κοινωνικών δικτύων του Τμήματος. Θεατρικών Σπουδών. Απευθύνονται σε όλους τους φοιτητές και τις φοιτήτριες του Προπτυχιακού και του Μεταπτυχιακού Προγράμματος Σπουδών του Τμήματος, στους/στις υποψήφιους/ες διδάκτορες, στους αποφοίτους, στους φίλους του Τμήματος και σε κάθε ενδιαφερόμενο. Μετά τις εισηγήσεις των ομιλητών θα ακολουθήσει συζήτηση, στην οποία καλείστε όλοι να συμμετάσχετε.

Η συμμετοχή/παρακολούθηση είναι δωρεάν. Δεν απαιτείται εγγραφή.

Σύνδεσμος: https://youtu.be/GQzezPw2b0U

Επιμέλεια-συντονισμός: Ιωσήφ Βιβιλάκης

Επικοινωνία: Μάνος Δαμασκηνός Εmail: manosdamaskinos@gmail.com Tηλ. 6987358561 Μια πρωτοβουλία του Τμήματος Θεατρικών Σπουδών του ΕΚΠΑ υπό την αιγίδα της Κοσμητείας της Φιλοσοφικής Σχολής και την υποστήριξη των εκδόσεων Αρμός

Η εικόνα ίσως περιέχει: κείμενο που λέει "ΤΜΗΜΑ ΘΕΑΤΡΙΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ ΕΚΠΑ ΘΕΑΤΡΟ rpayma ΘΕΡΑΠΕΙΑ Μια σειρά δράσεων του Τμήματος Θεατρικών Σπουδών του ΕΚΠΑ με στόχο την εξερεύνηση του ιαματικού χαρακτήρα των επιτελεστικών τεχνών από την αρχαιότητα έως τις μέρες ΤΗΝ ΑΙΓΙΔΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΟ ΕΤΟΣ 2020-2021 ΤΗΣ ΚΟΣΜΗΤΕΙΑΣ ΤΗΣ ΦΙΛΟΣΟΦΙΚΗΣ ΣΧΟΛΗΣ WWW.THEATRE.UOA.GR"


Η Πολυξένη

Κάθε χρόνο τέτοιες μέρες, το ‘χει συνήθειο να παραφυλάει στη γωνία και να βάφει τον κόσμο.
Όποιος κάνει να στρίψει, πλατς! μια με το νεροπίστολο και του ‘στέλνει μια γρήγορη αναθεματισμένη μπογιά.
- Κίτρινο ! Σπυριά καλαμποκιού !
Ξάφνιασμα, σχεδόν θυμός· μα το ξεκαρδιστικό γέλιο της Πολυξένης, μονομιάς, τους αφοπλίζει. Άλλωστε την ξέρουν… κάπου θα τους παραφυλάει να τους μεταμορφώσει.
Σκουπίζουν γρήγορα τις πιτσιλιές από το χρωματιστό νερό και:
- Πο-λυ-ξέ-νη μά-γε ! Πο-λυ-ξέ-νη μά-γε !
- Χρόνια πολλά και του χρόνου !
Αν δεν το πουν δυο φορές, ρυθμικά, όπως το περιμένει εκείνη, αντί για το «χρόνια πολλά
και του χρόνου», θα τους στείλει και δεύτερη δόση…
Η Πολυξένη είναι ένα τετράγωνο κοριτσάκι που δεν μεγαλώνει όπως τ’ άλλα παιδιά.
Ψήλωσε όσο ήταν να ψηλώσει μέχρι τα 7 της, κι έπειτα έμεινε εκεί στο ύψος. Στο πλάτος
παίρνει κάθε χρόνο 1 - 1,5 πόντο.
Κι επειδή είδε πως τ’ άλλα κορίτσια αλλάζουν, διαφορετικά όλα από ‘κείνη, το σκέφτηκε καλά καλά κι αυτοανακηρύχτηκε μάγος, σίγουρη πως τα πρώτα μαγικά τα ‘χει κάνει στον εαυτό της.
- Είμαι ένα κουτί μπογιά και βάφω τους ανθρώπους!
Δεν το λέει τόσο καθαρά, κάτι μπερδεύει στα σύμφωνα, σα να χοροπηδάει ένα μικρό βότσαλο μέσα στο στόμα της.
Κι αυτό δίνει ένα τόνο γέλιου.
Η Πολυξένη είναι το πιο χαρούμενο πλάσμα που έχω γνωρίσει.
Άλλωστε έτσι της κατέβηκε η φαεινή ιδέα να βάψει τους ανθρώπους.
Κάθεται στο δρόμο, σ’ ένα σκαλί, και βλέπει να περνάνε· γκρίζοι όλοι και βιαστικοί.
Πρωί πρωί, κι είναι θυμωμένοι.
Αυτό δεν της αρέσει καθόλου, την τσακίζει.
Πλησιάζουν οι γιορτές, παντού ξεφυτρώνουν χρώματα και φωτάκια.
«Θα σας βάψω!» άστραψε μες στο μυαλουδάκι της «Τι σκατά μάγος είμαι !»
Όλη τη νύχτα παραμίλαγε στον ύπνο της: «Εί-μαι ένα κου-τί
μπο-γιά και βά-φω τους αθρώ-πους! Είμ-αι ένα κου-τί μπο-γιά και βά-φω τους αθρώ-πους!»
Πρωί πρωί, ανακατεύει μπογιά με νερό και γεμίζει το νεροπίστολο.
Το κρατάει κάτω από το παλτουδάκι της κρυφά κρυφά, ψάχνοντας το μέρος που περνάνε όλοι για να πάρουν το λεωφορείο. Και:
- Κόκκινο ! Φετούλες καρπουζιού!
Κάθε βολή συνοδεύεται από τέτοια λόγια, για να πιάσει η μεταμόρφωση. Πιάνει!
Οι άνθρωποι γελάνε…
- Αχ! Πο-λυ-ξέ-νη μά-γε!
- Και του χρόνιου ! Χρόνια πολλά !

Α. Σ.

Νοέμβριος 2007

Υ.Γ. Το φαναράκι είναι το μαγικό της κόρης μου Μυρτώς.



Κατ΄ ευχήν!

 Το Θέατρο Ρετρό φτιάχνει ένα album: Κατ' ευχήν!                                                                                                                             Η Αγγελική Φράγκου μου ζητά να της ευχηθώ. Και γράφω:

 Ευχή, δηλαδή λαχτάρα προσωπική που την απευθύνεις:

Τώρα που πλησιάζει η Γέννηση, ας σταθούμε στο κατώφλι της ψυχής μας να την υποδεχτούμε! Να γίνει το άνοιγμα χαρά, φως νεαρό, ν' αναδυθούν και άλλες όψεις κι άλλα μονοπάτια, που δεν πήραμε ως τα τώρα!

Χρόνια πολλά!



Εμπειρία

Δεν ξέρω ούτε εγώ 
πώς βρίσκομαι  
                                 κάποιες φορές
στον άχρονο χώρο της μήτρας.
Τον αναγνωρίζω απ’ τις στοιβάδες 
                                  τα μαλακά στρώματα από σύννεφα  
που διασχίζω με κόπο ψυχής 
με συγκέντρωση μεγάλη στην προσπάθεια
να βρω ένα σημάδι, ν΄ αναγνωρίσω τ’ όνομα της μέρας.
                                  η ώρα βοηθιέται από το έξω φως.                                                            
Και πόση ανακούφιση όταν ξεπεταχτεί μια Τρίτη ή μια Πέμπτη 
ή όποια μέρα· σαν τότε, 
από μόνος του ο εντοπισμός 
να πήζει τις μπαμπακένιες στοιβάδες 
μ’ ένα κοντάρι 
που στήνεται καταμεσής 
για να πιαστώ.
Αυτό ανακουφιστικό, για κείνο που θαρρώ
πως περιμένουν οι άλλοι από μένα.

Ενώ εγώ 
μες στις στοιβάδες 
κολυμπώ – γλιστρώ 
                             με αγαλλίαση·
αφήνω ελεύθερους τους συνειρμούς σαν τους ανέμους
                              δεν το φοβάμαι εγώ το ασκί του Αιόλου
να με πλανεύουνε εκεί κι εδώ
ρευστά, ανεντόπιστα·
μωρό με προβοσκίδα 
ρουφώ το νέκταρ των αισθήσεων 
                                σπαράγματα της μνήμης
που δεν πονούν
                                χωρίς να χάνουν το φορτίο τους· 
είναι οι στοιβάδες που χωνεύουνε την ένταση. 
Ο πόνος δεν πονά. Η ένταση του φόβου του πονάει.
                                                               
                                                                 29/11/'20






με αφορμή

την αυριανή μνήμη της δολοφονίας του παιδιού μου, του εγγονού μου, του ανιψιού μου, του παιδιού της φίλης μου, της γειτόνισσάς μου... δεν μπορώ να μείνω σιωπηλή.

Ένας αστυνομικός σκότωσε έναν έφηβο.

Σε μερικά ακόμη χρόνια δεν θα μιλάμε αυτήν την τόσο πλαστική κι εκφραστική γλώσσα, γιατί σιγά σιγά χάνεται η γη κάτω από τα πόδια μας. Και γη είναι το ήθος μας, η ταύτιση του αισθήματος, των σκέψεων και των πράξεών μας.

Αύριο δηλαδή, στα κανονικά μας, θα 'πρεπε ο Αρχηγός της Αστυνομίας να καταθέσει στεφάνι συγγνώμης στο μνημείο του Αλέξη Γρηγορόπουλου και όλο το Σώμα να σταθεί συνεσταλμένο και σιωπηλό απέναντι σε κάθε πολίτη, συναισθανόμενο το "λάθος" του συναδέλφου τους.

Έτσι καταλαβαίνω εγώ τα πράγματα.

Και εξεγείρομαι όταν ακούω ότι ο Αρχηγός της Αστυνομίας ΑΠΑΓΟΡΕΥΕΙ... διατάζει.. φοβερίζει...

Ποιον; εμένα τη μάνα, τη γιαγιά...

Υ.Γ. Δεν με προστατεύει από τον covid, μ' εξουθενώνει και το ξέρει. Και το θέλει.

Griots: Οι ραψωδοί της Αφρικής

 


Ολοκληρώθηκε, χθες, το 3ο Εργαστήρι με την Ε΄ Τάξη του 2ου Δημοτικού Παιανίας και με δασκάλα την κυρία Χριστίνα Σομπότη.

Ανησυχία για τη διαδικτυακή επικοινωνία, πριν ξεκινήσω, κι όχι πως δεν επιθυμούσαμε διακαώς να βρεθούμε μέσα στην Τάξη, αλλά τελικά και το μπαλαφόν [ξυλόφωνο] μας είχαμε, και τα παραμύθια μας από την Αφρική, και παιχνίδια με τα παιδιά, και με διάλογο το θέμα μας το αναπτύξαμε!!

Μπράβο στις δασκάλες, που σε Συνεργασία με το Φεστιβάλ, καταφέραμε να επικοινωνήσουμε σε πλατφόρμα με πιο πολλές δυνατότητες, μπράβο στα υπέροχα παιδιά γεμάτα ερωτήσεις, ενδιαφέρον, ανησυχίες... κι ακόμη ΜΠΡΑΒΟ στο Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου Ολυμπίας για παιδιά και νέους! Με κέφι, με έμπνευση, με την πιο φιλική ατμόσφαιρα στη Συνεργασία σε μέρες όχι απλά πίεσης, αλλά συμπίεσης, με αποτελεσματικότητα, με συνέπεια και πάνω απ' όλα με Αγάπη για το Σινεμά και τη Νεότητα! Και του χρόνου από κοντά!🤸